Dù nhiều cơ quan chức năng, các nhà khoa học nhiều lần lên tiếng cảnh báo nhưng nhiều người dân vẫn gặp phải tình trạng “tiền mất, tật mang” khi rước các sản phẩm được quảng cáo thiết bị có thể giúp tiết kiệm được 40%, thậm chí 70% lượng điện tiêu thụ mỗi tháng.
Chỉ cần gõ vài từ khóa là có thể bắt gặp không ít loạt quảng cáo đại loại như “Hóa đơn tiền điện của gia đình bạn cao quá? Liệu có thể tiết kiệm từ những thiết bị điện nào? Hoặc những thiết bị nào đang “ngốn” điện mà bạn không hình dung được? Thiết bị có màn hình LCD hiển thị điện năng tiêu thụ theo Kilowatt-giờ Bạn có thể tiết kiệm điện năng sau khi xác định và thay thế hoặc thay đổi cách sử dụng các thiết bị tiêu tốn điện” hoặc “Thiết bị không thể thiếu cho mỗi gia đình trong bối cảnh giá điện liên tục tăng cao.
Được nhập từ Hàn Quốc, Anh, thiết bị có thể giúp đảo chiều, tiết kiệm được tới 40%-50% điện năng tiêu thụ” hay như: “Với thiết bị giúp tiết kiệm này có thể xài điện vô tư mà không phải lo nghĩ đến hóa đơn tiền điện phải trả mỗi tháng”.
Để tăng tính thuyết phục về các sản phẩm, nhiều cửa hàng giới thiệu các thiết bị tiết kiệm điện này là sản phẩm được nhập khẩu từ Malaysia, Hàn Quốc với tuổi thọ 20 năm.
So với các thiết bị tiết kiệm điện trôi nổi trên thị trường có xuất xứ từ Trung Quốc, các sản phẩm này chỉ tiết kiệm được khoảng 30% lượng điện tiêu thụ nhưng giá cao gấp 3-4 lần, phổ biến ở mức 1,7 triệu đồng đến trên 2 triệu đồng/chiếc.
Theo giải thích của các chủ cửa hàng, những thiết bị này giá đắt vì công dụng “thật” hơn hàng của Trung Quốc. Hơn nữa nhiều loại sản phẩm còn có chứng nhận xuất xứ và chứng nhận khả năng tiết kiệm điện của các trung tâm kiểm định ở nước ngoài.
Cục Quản lý chất lượng hàng hoá và Trung tâm tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam đã tiến hành kiểm tra, khảo nghiệm một số thiết bị gắn mác tiết kiệm điện do Trung Quốc sản xuất đang được bày bán khá nhiều ở Hà Nội và kết quả là công suất tiêu thụ giảm không đáng kể.
Đơn cử như bóng đèn compact xuất xứ Trung Quốc (nhập nguyên chiếc hoặc linh kiện về lắp ráp tại Việt Nam) có ghi tuổi thọ là 6.000 giờ, thực chất chỉ đạt khoảng một nửa; công suất 20W nhưng chỉ đạt được 14-15W hoặc hiệu suất phát quang thấp dưới chuẩn.
“Bộ thiết bị điện Power Tune bằng tử tích nghệ mới sử dụng các bộ cảm ứng điện tích hợp sẵn, giám sát và lọc dòng điện tải về, làm giảm hay triệt tiêu mức điện tải không hiệu quả tức thì. Thiết bị có rơ le bảo vệ tủ lạnh và máy tính, cải thiện điện áp, làm mát các động cơ xuất xứ từ Hàn Quốc… bảo hành 24 tháng với giá 2,75 triệu đồng/bộ. Thiết bị không chỉ sử dụng tốt tại gia đình mà còn tác dụng tốt tại văn phòng của bạn”- Chủ một cửa hàng thiết bị điện quảng cáo trên mạng.
Không chỉ quảng cáo “nổ tung trời” trên các trang quảng cáo, rao vặt trên mạng, nhiều loại thiết bị không rõ nguồn gốc được quảng cáo có thể giúp tiết kiệm điện lớn vẫn đang được bày bán công khai tại nhiều cửa hàng bán đồ điện gia dụng ở Hà Nội.
Tình trạng “treo đầu dê, bán thịt chó” để bán sản phẩm tiết kiệm điện không phải là hiếm gặp. Để bán được hàng, nhiều chủ cửa hàng còn trưng ra cả các giấy chứng nhận khả năng tiết kiệm đến 25% của Sở Khoa học - Công nghệ Hà Nội cấp. Tất nhiên các giấy chứng nhận này đều là hàng giả.
Tình trạng bán thiết bị tiết kiệm điện rởm gây bức xúc đến mức mới đây Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Sở Khoa học - Công nghệ Hà Nội phải nhiều lần tuyên bố đơn vị không cấp bất kỳ một chứng chỉ nào liên quan tới thiết bị tiết kiệm điện mang tên Power.tune. Qua thử nghiệm thực tế, đơn vị khẳng định các thiết bị tiết kiệm điện loại này không có khả năng tiết kiệm được 25% hóa đơn tiền điện như quảng cáo.
Theo các chuyên gia về điện của trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, các bộ tiết kiệm kiểu này không giúp được gì cho việc giảm tiêu thụ điện năng trong gia đình. Các thiết bị được quảng cáo trên thị trường có khả năng tiết kiệm điện từ 30 – 40% điện năng, người dùng chỉ cần cắm thiết bị đó vào cùng ổ cắm với thiết bị, đồng hồ sẽ chạy chậm… là cách lừa bịp, không thể có thiết bị nào như thế.
Người tiêu dùng cảnh giác với các sản phẩm nhập khẩu trôi nổi được quảng cáo là tiết kiệm điện, bởi khá nhiều sản phẩm chỉ là những thiết bị bù công suất phản kháng, giảm tổn thất trên hệ thống điện, chứ thực chất người tiêu dùng hầu như không được lợi gì trong việc tiết kiệm điện năng. Tất cả những lời quảng cáo của các thiết bị tiết kiệm điện trôi nổi đều không được kiểm chứng bởi nếu có thì các trung tâm tiết kiệm năng lượng đã khuyến cáo người dân nên dùng.